در این مقاله با یکی از قطعات اصلی سخت افزاری رایانه به نام سی دی رام آشنا خواهید شد .
What Is The CD-Rom ?
CD-ROM چیست ؟
دیسکهای فشرده صفحاتی از جنس پلاستیک به شعاع ۱۲ سانتی متر هستند که لایه
ای آلومینیومی روی آنها نشسته است ، لایه ای از جنس پلی کربنات آن را می
پوشاند و قشر محافظ لاکی روی دیسک آن را از گردو خاک و خش محفاظت می کند.
حفره ای دایره ای به قطر ۱۵ میلی متر در وسط دیسک قرار داد. سی دیها مانند
صفحه های گرامافون ، فقط یک شیار (TRACK) مارپیچی داده ای دارند. این شیار
از مرکز دیسک به سمت بیرون خوانده می شود.
CD-ROM ها هر روز و هر روز سریعتر می شوند اما سریعترین آنها ممکن است
از دستگاههای قبلی کندتر و یک دستگاه اسما ” کند هم ممکن است از دستگاههای
به ظاهر سریع سریعتر عمل کند. چگونه ؟ چه کسی بررسی کرده است که یک دستگاه
سی دی رام (CD-ROM) دقیقا” به همان سرعتی عمل می کند که روی بسته بندی آن
نوشته شده است ؟ آیا واقعا” لازم است دستگاه سی دی رام خود را با یک نوع
جدیدتر عوض کنید؟ شما به عنوان یک خریدار حق دارید در قبالی پولی که می
دهید دستگاه بهتری به دست بیاورید.
CD-ROM مخفف انگلیسی کلمات دیسک فشرده – حافظه فقط خواندنی است دستگاه سی
دی رام دیسکهایی را می خواند که فقط از روی آنها می توان خواند و روی آنها
نمی توان نوشت. یک سی دی رام تقریبا به اندازه ۷۰۰ دیسکت فلاپی اطلاعات را
در خود جای می دهد در نتیجه وسیله بسیار مناسبی برای نرم افزارهای بازی،
دائره المعارفها ، کتاب راهنمای تلفن و برنامه های چند رسانه ای است.اکنون
در حالی که چند سالی بیشتر از آن زمان نمی گذرد، سرعت بازیابی داده ها توسط
سی دی رام به ۳۶۰۰ کیلو بایت در ثانیه رسیده است – یعنی ۲۴ برابر سریعتر
که آن را به صورت ۲۴x نمایش می دهند. سرعت انتقال داده ها توسط سی دی رام
را با ۲۴x,..,۴x,۲x نشان می دهند یعنی ۲،۴،…و۲۴ برابر سرعت اولین دستگاههای
سی دی رام.
● سی دی رام ها چگونه کار می کنند؟
درون دستگاه سی دی رام یک موتور وجود دارد که صفحه سی دی رام را می چرخاند.
یک هد هم درون این دستگاه روی سطح سی دی رام حرکت می کند تا از بخشهای
مختلف صفحه سی دی رام اطلاعات را بخواند . حرکت این هد روی صفحه سی دی رام
مشابه حرکت سوزن گرامافونهای قدیمی روی صفحه گرامافون است با این تفاوت که
هد در سی دی رام با صفحه به هیچ وجه برخورد نمی کند. گردش صفحه سی دی رام
در دستگاه به دو نوع متفاوت صورت می گیرد. در یک روش سرعت خواندن داده ها
خیلی بالا نیست و در حد مشخصی ثابت می ماند. در روش دیگر می توان با سرعت
فوق العاده بالایی داده ها را از دیسک خواند اما نه همیشه و نه برای همه
داده ها.
روش فنی ساخت دستگاههای سی دی رام تا همین
اواخر روشی معروف به سرعت ثابتی خطی یا CLV (Constant Linear Velocity)
بود. در روش CLV سرعت داده ها همیشه ثابت است چه سی دی رام از شیار درونی
بخواند چه از شیار بیرونی زیرا سرعت چرخش صفحه تغییر می کند. وقتی دستگاه
سی دی رام از مرکز صفحه دور می شود وبه شیارهای بیرونی نزدیک می شود، سرعت
چرخش صفحه کند می گردد. بدین ترتیب با تند و کند کردن گردش صفحه سی دی رام
اطلاعات در هر جای دیسک که باشد با سرعت ثابتی بازیابی می شود. سازنده سی
دی رام هم به سادگی می تواند سرعت دستگاه را مشخص کرده و روی دسته بندی
اعلام نماید.
اشکال این روش در این است که تغییرات مداوم
در گردش صفحه باعث تاخیر در خواندن می شود زیرا هد دستگاه برای خواند
اطلاعات باید صبر کند تا گردش صفحه تغییر کردهو تند یا کند شود. این تاخیر
مانعی در راه ساخت دستگاههای خیلی سریع است و اجازه نمی دهد سرعت بازیابی
داده ها از مقدار معینی فراتر برود. نیاز به سرعت بیشتر در بازیابی داده ها
باعث شد تا روش فنی دیـگری ابداع شود که به روش CAV (Constant Angular
Velocity)یا سرعت زاویه ای ثابت معروف است در روش CAV درست برعکس CLV عمل
می شود . یعنی سرعت گردش صفحه ثابت است و سرعت خواندن داده هاست که تغییر
می کند.
در این روش هر چه هد از مرکز صفحه به سمت
بیرون می رود ، سرعت بازیابی داده ها بیشتر می شود در نتیجه سرعت کار
دستگاه کاملا بستگی دارد به این که داده ها چگونه و در کجای صفحه سی دی رام
پراکنده شده باشند.
▪ نکته : وقتی روی جعبه سی دی رام ذکر می
شود که سخت افزار لازم یک پردازنده پنتیوم ۱۰۰ مگاهرتز است یعنی این حداقل
سخت افزار لازم برای بهترین کارایی دستگاه سی دی رام است. نکته اساسی این
است که قبل از خرید یک دستگاه سی دی رام دقت کنید که آیا سخت افزار لازم آن
را دارید یا خیـــر.
اولین مزیت داشتن سی دی رام نصب سریع نرم
افزارها و برنامه های بزرگی همچون Microsoft Office است .چون بازیابی داده
ها از یک سی دی رام سریعتر انجام می شود. نصب یک نرم افزار بزرگ هم خیلی
سریعتر انجام می شود . پس از نصب ، هر چند که بعضی از اطلاعات ممکن است روی
دیسک سخت بنشیند اما همچنان حجم زیادی از اطلاعات می ماند که باید از روی
سی دی رام خوانده شود. طبیعتا” هر چه دستگاه سی دی رام سریعتر باشد، اجرای
برنامه سریعتر انجام خواهد شد. و همچنین در مورد بازیهای کامپیوتری داشتن
یک دستگاه سی دی رام سریع از پرشها و مکثای ملال آور در حین بازی جلوگیری
می کند.
سی دی های ضبط شدنی: جابجایی از دیسکت به سی
دی رام در چند سال گذشته افزایش یافته است. امروزه بسیاری از سازندگان ،
نرم افزارهای خود را بر روی سی دی رام عرضه می کنند زیرا این رسانه داده
های بسیار زیادی را در خود جای می دهد حدود ۶۰۰ مگابایت ، با گنجایش ۴۴/۱
مگابایتی است. و سی دی رامها گنجایش بسیار زیادی دارند برای ذخیره و
بازیابی داده به صورت یک انتخاب طبیعی درآمده اند. و آنها فقط خواندنی
هستند و کاربران نمی توانند آنها را به صورت وسایل ذخیره گر به کار ببرند.
و با معرفی فناوری سی دی قابل ضبط
(CD-Recordable) یا سی دی آر (CD-R) و امکان دادن به کاربران برای نوشتن
داده ها برروی سی دی ها تغییر کرد. فناوری یکبار نویسی چندبار خواندنی بدین
معنی است که نمی توانید مانند دیسکتها فایلهای خود را پاک کنید و مجددا”
بنویسید. افزودن براین نسخه های اولیه دیسکرانهای سی دی – آر گران قیمت
هستند و نصب و عملیات آنها دشوار است .
دیکسرانهای CD-RW , CD-R با آن که برای تهیه
نسخه پشیبان (Backup) ، آرشیو سازی ، و انتقال داده ها بسیار مناسب هستند
به سرعت دیسک سخت نمی توانند داده ها را ضبط کنند و به سرعت دیسکرانهای سی
دی رام جدید نیز نمی توانند داده ها را بخوانند.
● آشنایی با ساختمان CD-ROM:
CD-ROM علامت اختصاری Compact Disk-Read Only Memory است. این عبارت را می
توان به صورت دیسک فشرده – حافظه فقط خواندنی ترجمه کرد. و فشرده است چون
گنجایش آن حدود ۶۵۰ مگابایت اطلاعات روی دیسکی ۷۲/۴ اینچی است. آن را حافظه
ای فقط خواندنی می نامند چون اطلاعات روی آن ضبط شده است. و دیگر نمی توان
اطلاعات آن را مانند دیسکهای فلاپی پاک کرد و مجددا” اطلاعات جدید روی آن
نوشت.
● فایدهای CD-ROM چیست ؟
با انکه دیسکهای سخت امروزی گنجایش بیشتری از سی دی ها دارند و مهمترین علت
متداول شدن سی دی ها ظرفیت ذخیره داده های بسیار زیاد آنها ست و دائره
المعارفها را می توان در یک سی دی جای داد. و دیسکرانهای CD-ROM همچنین می
توانند سی دی های صوتی را اجرا کنند. و البته برای این که کامپیوتر بتواند
صوت ضبط شده در سی دی ها را اجرا کند باید حاوی کارت صوتی و نرم افزار لازم
باشند.
رايتر ها:
مزیت ها
ــ CD بسیار ارزان است.
ــ با سرعت 40x می توانید یک CD را در زمانی زیر 3 دقیقه رایت کنید.
ــ قابل حمل و نقل
ــ معمولاً با همه کامپیوترها و دستگاههای صوتی امروز سازگاری دارند.
ــ عمر طولانی (از نظر تئوری تا 100 سال)
ــ CD ها از حافظه های مغناطیسی مانند هارد دیسک عمر بیشتری دارند.
مشکلات
ــ ممکن است در هنگام رایت کردن مجبور به توقف کار خود با کامپیوتر شوید.
ــ دیسک هایی با قابلیت رایت دوباره کندتر از CD های معمولی کار می کنند.
ــ مقایسه ظرفیت CD با DVD آنرا ناامید کننده تر می کند.
سرعت درایو: رایت/ ری رایت/ خواندنمنظور از 24*10*40 چیست؟این سه عدد به سرعتهای رایت و ری رایت و خواندن CD اشاره می کنند. مثلاً
اگر یک CD رایتر با مشخصات 24*10*40 داشته باشید به این معنی است که این
رایتر CD معمولی را با سرعت 24x رایت می کند و یک CD با قابلیت رایت مجدد
را با سرعت 10x رایت می کند و CD ها را با سرعت 40x رایت می کند. مثلاً
زمانی که یک CD صوتی را گوش می دهد درایو CD آن را با سرعت 1x می خواند ولی
اگر کامپیوتر این CD را یک جا بخواند 2 دقیقه زمان طول می کشد.
این سرعتها معمولاً به صورت میانگین محاسبه می شوند بنابراین اگر
قابلیتها کمی از آنچه مشخصات اسمی نشان می دهد پایین تر باشد نگران نشوید
by 
Subject: سی دی رام (CD-Rom) چیست ؟ 
